Ανακοίνωση του Συλλόγου Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου – Ψηφιακών Μέσων Αττικής για τον αγώνα για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας
ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΟΥΜΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΤΟΜΙΚΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΑΣ
Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας; Τι είναι αυτό; Ξεχάστε το!
Αυτή είναι η μονότονη απάντηση των εργοδοτών σχεδόν κάθε κλάδου, ανάμεσά τους και του κλάδου του βιβλίου, κάθε φορά που ένα σωματείο απαιτεί τη σύναψη κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Αυτό που οι εργοδότες διεκδικούν για τα δικά τους συμφέροντα το απαγορεύουν στους εργαζομένους τους. Οι εργοδοτικές ενώσεις του κλάδου (ΠΟΕΒ, ΕΝΕΛΒΙ, ΣΕΚΒ, ΣΕΒΑ κ.ά.) διεκδικούν συλλογικές λύσεις για τα ζητήματά που τους αφορούν (από την ενιαία τιμή του βιβλίου μέχρι το ΦΠΑ κ.ά.). Την ίδια στιγμή όμως δεν αναγνωρίζουν σε εμάς το δικαίωμα να εργαζόμαστε με βάση συλλογικές και όχι ατομικές συμβάσεις. Τους συμφέρει να μας αντιμετωπίζουν έναν έναν και όχι όλους μαζί, να μας ξεμοναχιάζουν και με την απειλή της απόλυσης και της ανεργίας μας πετσοκόβουν.
Οι εργοδότες αξιοποιούν πλήρως το νομικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν Ε.Ε.-ΔΝΤ και οι μνημονιακές κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τα τελευταία χρόνια. Η ανατροπή του νομικού πλαισίου για τις ΣΣΕ (κατάργηση της υποχρεωτικής εφαρμογής της ΣΣΕ, κατάργηση της μετενέργειας μέχρι την υπογραφή νέας ΣΣΕ, αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης για τον εργαζόμενο κ.ά.), είχε ως αποτέλεσμα να καταργηθούν σχεδόν όλες οι κλαδικές ΣΣΕ και να μειωθεί με νόμο ο κατώτερος μισθός στα 586 ευρώ μεικτά και στα 511 για τους νέους κάτω των 25 ετών. Έτσι οι διακηρύξεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ότι το προσεχές καλοκαίρι φτάνουμε στο «τέλος των μνημονίων της επιτροπείας», οι υποσχέσεις για «δίκαιη ανάπτυξη» και ελάφρυνση των βαρών ακούγονται στα αυτιά μας σαν παραμύθια, αφού κανένα ουσιαστικό βήμα δεν γίνεται στην κατεύθυνση της επαναφοράς τουλάχιστον κάποιων ευνοϊκών για τους εργαζόμενους ρυθμίσεων, αλλά αντίθετα θωρακίζεται το αντεργατικό νομοθετικό οπλοστάσιο όπως έγινε σχετικά πρόσφατα με την ψήφιση των δεκάδων αντιλαϊκών προαπαιτούμενων της «3ης αξιολόγησης»: χτύπημα στο απεργιακό δικαίωμα, νομοθέτηση της επέκτασης των πλειστηριασμών, ταχεία προώθηση των επόμενων ιδιωτικοποιήσεων κ.ά.
Αρνητικό ρόλο στις εξελίξεις αυτές έπαιξαν και ο εργοδοτικός – κυβερνητικός συνδικαλισμός, αφού επί της ουσίας αποδέχθηκε τα ιδεολογήματα των εργοδοτών περί ανταγωνιστικότητας, υγιούς επιχειρηματικότητας, κοινωνικού εταιρισμού.
Βέβαια και πριν από το ξέσπασμα της κρίσης βρισκόταν σε εξέλιξη η επιχείρηση πλήρους απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων όχι μόνο στην χώρα μας αλλά και παγκόσμια. Η λογική του κράτους και των εργοδοτών: «εργάτες χωρίς κανένα δικαίωμα – εργοδότες χωρίς καμιά υποχρέωση». Η μαύρη εργασία, οι άτυπες μορφές, η ελαστική απασχόληση, τα πολλαπλά επίπεδα μισθού και εργασιακών σχέσεων, πχ η μορφή του δελτίου αυτοαπασχόλησης έχουν ως στόχο τον κατακερματισμό της εργατικής τάξης, την πολυδιάσπαση συμφερόντων, την αποδυνάμωση των συνδικάτων και τη μείωση της διαπραγματευτικής τους ικανότητας. Έτσι, σε ολόκληρη την ΕΕ καταγράφεται υποχώρηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ραγδαία εξάπλωση των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων, αύξηση της επισφάλειας και ταυτόχρονη διατήρηση της ανεργίας σε πρωτοφανή επίπεδα. Σύμφωνα με κάποια στοιχεία «λιγότερο από 60% των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις οποιασδήποτε μορφής, ποσοστό πολύ μικρότερο από αυτό των δεκαετιών του ’60, του ’70 και του ’80».
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τα βασικά:
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Οι ΣΣΕ αποτελούν ένα από τους σημαντικότερους θεσμούς για τη ρύθμιση των σχέσεων ανάμεσα στο κεφαλαιο και την εργατική τάξη. Από τα μέσα του 19ου αιώνα και τις παράνομες απεργίες των εργατών εκείνης της εποχής, φτάσαμε στην αναγνώριση των συνδικάτων, στις ρυθμίσεις προστασίας παιδιών και γυναικών στην αρχή, στη θέσπιση εργατικής νομοθεσίας. Οι συμβάσεις ήταν ως ένα βαθμό κατάκτηση του εργατικού κινήματος, όμως ήταν και ανάγκη-επιλογή του κεφαλαίου. Ο φόβος ανεξέλεγκτων εργατικών εκρήξεων οδήγησαν και τους εργοδότες στις συλλογικές συμβάσεις. Με αυτές εξασφάλιζε την αποδοχή από τους εργάτες της σχέσης μισθωτής εκμετάλλευσης, το «σεβασμό» των εργασιακών κανόνων, τη μη ενασχόληση με το τι, το πώς και για ποιον παράγεται. Με τις Συλλογικές Συμβάσεις (εθνική, κλαδικές, επιχειρησιακές) το εργατικό κίνημα και τα συνδικάτα επέβαλαν κάποιους ελάχιστους όρους αγοροπωλησίας της εργατικής δύναμης, τόσο στο μισθολογικό επίπεδο (κατώτεροι μισθοί), όσο και στο επίπεδο των θεσμικών διασφαλίσεων και κεκτημένων (αργίες, άδειες, παροχές σε είδος, περιορισμός της εργοδοτικής «εξουσίας» κλπ). Οι ΣΣΕ αποτελούν έναν εξισορροπητικό μηχανισμό της εξορισμού κοινωνικής ανισότητας ανάμεσα στους εργοδότες και τους εργαζόμενους και αποτυπώνουν τον κάθε φορά συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Είναι το σημείο στο οποίο «ισορροπούν» η δύναμη (ή αδυναμία) του αδύνατου (της εργασίας) και η αδυναμία (ή δύναμη) του δυνατού (του κεφαλαίου).
ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΜΕ ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΜΑΣ
Aυτό που προέχει για εμάς είναι οι ανάγκες μας και τα συμφέροντά μας, το να μπορούμε να ζήσουμε αξιοπρεπώς. Δεν διεκδικούμε μισθούς, θεσμικά δικαιώματα, κοινωνικές παροχές με βάση το τι θέλουν ή τι “μπορούν” να δώσουν τα αφεντικά. Δεν διαμορφώνουμε αιτήματα με βάση το τι «αντέχει» η επιχείρηση, η οικονομική κατάσταση του κλάδου, η «εθνική» οικονομία. Απαιτούμε μισθούς που να καλύπτουν τις ανάγκες μας και όταν υπάρχει υψηλή κερδοφορία και αύξηση του παραγόμενου πλούτου, αλλά ακόμη και όταν η “οικονομία των εργοδοτών” μπορεί να μην βρίσκεται στην καλύτερη κατάστασή. Στην κοινωνία υπάρχουν διαφορετικές τάξεις (αφεντικά – εργάτες, εκμεταλλευτές – εκμεταλλευόμενοι), με σαφή διαφορετικά συμφέροντα η κάθε μια και με σχέσεις σύγκρουσης ανάμεσά τους. Είμαστε εργάτες και όχι συνεργάτες!
Ξέρουμε κάποιοι θα μας πουν ακραίους και παράλογους. Πάντα έτσι μας έλεγαν. Βροντοφωνάζουμε προς κάθε κατεύθυνση: ούτε χτες μπορούσαμε να ζήσουμε με μισθούς των 700 ευρώ, ούτε πολύ περισσότερο σήμερα μπορούμε να ζήσουμε με μισθούς των 400 ευρώ. Μήπως μπορούν τα αφεντικά μας να ζήσουν με τέτοια εισοδήματα; Ο μισθός φιλοδώρημα είναι ο παραλογισμός και όχι ο αγώνας για το δίκιο μας…
Η διατύπωση των αιτημάτων μας παίρνει υπόψη της τους κοινωνικούς συσχετισμούς, αλλά δεν υποτάσσεται σε αυτούς. Δεν θα υποστείλουμε τη σημαία της διεκδίκησης όσων μας ανήκουν στο όνομα της ανελέητης επίθεσης που έχουν εξαγγείλει τα τελευταία χρόνια τα αφεντικά, οι κυβερνήσεις, το κράτος, η ΕΕ, το ΔΝΤ κλπ. Απαντάμε με πόλεμο στον πόλεμο!
Τα αιτήματά μας αφορούν το σύνολο των αναγκών μας ως εργαζόμενοι. Δεν είναι στενά κλαδικά, αλλά έχουν να κάνουν και με τα προβλήματα που η κρίση έχει δημιουργήσει ή οξύνει (ανεργία, αποπληρωμή δανείων, χαράτσια, υγεία, παιδεία, σύνταξη, περίθαλψη, συγκοινωνίες…). Αφορούν επίσης την εργοδοτική, κρατική και φασιστική τρομοκρατία (συνδικαλιστικά δικαιώματα, πολιτικές ελευθερίες). Δεν είμαστε μια κλαδική συντεχνία, έτσι μαζί με όλο το εργατικό κίνημα πρέπει να διαμορφώσουμε τη σύγχρονη χάρτα των εργατικών δικαιωμάτων.
Η διεκδίκηση των άμεσων αιτημάτων μας είναι στενά δεμένη με τα συνολικότερα προτάγματά μας, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, την ανατροπή του καπιταλισμού, τη δημιουργία ενός κόσμου ισότητας, ελευθερίας, αλληλεγγύης. Με άλλα λόγια δεν πρέπει να αφήνει να εννοηθεί ότι «ας πετύχουμε αυτά και μετά θα είναι όλα καλά.», ή στην περίπτωσή μας «ας επιδιώξουμε απλώς να γυρίσουμε στην περίοδο προ του μνημονίου και μετά θα είναι όλα καλά» . Άλλωστε, το «ανέφικτο» πολλών από αυτών των αιτημάτων μας (ακόμη και των πιο μικρών, ακόμη και των πιο επιμέρους) στο υπάρχον οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό σύστημα καταδεικνύει ότι ο αγώνας για την κατάκτησή τους περνά μέσα από έναν αγώνα συνολικών ρήξεων και ανατροπών.
Οι διεκδικήσεις μας δεν αφορούν μόνο τους εργοδότες αλλά και την κυβέρνηση και το κράτος, ώστε να προχωρήσουν σε θεσμικές αλλαγές σε όφελος των εργαζομένων σε μια εποχή που έχει αποδιαρθρωθεί η εργατική νομοθεσία.
Ξέρουμε καλά ότι κανένα σωματείο δεν μπορεί να πετύχει από μόνο του, χωρίς διακλαδικό συντονισμό και αλληλεγγύη. Στοχεύουμε στον οριζόντιο συντονισμό, στο συντονισμό από τη βάση των αγωνιζόμενων συλλογικοτήτων (πρωτοβάθμια σωματεία, εργατικές κινήσεις). Προωθούμε την κοινή δράση με συλλογικότητες και συνελεύσεις από τις γειτονιές.
Απαιτούμε την άμεση επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων «με τους δικούς μας όρους» και όχι βάσει του όποιου κυβερνητικού σχεδίου με τις διάφορες παραπλανητικές εις βάρος μας διατάξεις. Με δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ και με υποχρεωτική ισχύ για όλους τους εργαζόμενους. Απαιτούμε να ισχύσει και πάλι η κλαδική ΣΣΕ του 2010-2011 (για τον κλάδο του βιβλίου), η οποία, ανάμεσα σε διάφορες οικονομικές και θεσμικές συλλογικές κατακτήσεις μας, προέβλεπε βασικό (κατώτερο) μισθό 847€. Επίσης, απαιτούμε την άμεση επαναφορά της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας που ήταν σε ισχύ έως και το 2012 και προέβλεπε -ανεξαρτήτως ηλικίας- βασικό (κατώτερο) μισθό 751€. Ουσιαστικά, απαιτούμε και την κατάργηση όλων των μνημονιακών νόμων βάσει των οποίων έπαυσε η ισχύς αυτών των συλλογικών συμβάσεων. Παράλληλα, απαιτούμε επιπλέον αυξήσεις στους μισθούς αυτούς σύμφωνα με τις ανάγκες μας, ταυτόχρονη μείωση του εργάσιμου χρόνου και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, για να εργαζόμαστε και να ζούμε αξιοπρεπώς.
Στο πλαίσιο αυτό και συνεχίζοντας το διαχρονικό αγώνα μας για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, την περίοδο αυτή προχωράμε σε μια σειρά συσκέψεων μαζί με αρκετά ακόμη εργατικά σωματεία στην προοπτική της οργάνωσης μιας διακλαδικής απεργίας από τα κάτω έπειτα από μερικούς μήνες με κύρια αιχμή τις διεκδικήσεις μας για τις ΣΣΕ.
Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου – Ψηφιακών Μέσων Αττικής
Λόντου 6, Εξάρχεια – Αθήνα | 210-3820537 & 6980182255 | sylyp_vivliou@yahoo.gr | bookworker.wordpress.com
Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου - Χάρτου - Ψηφιακών Μέσων Αττικής 